Ung thư tuyến nước bọt là gì?
Tuyến nước bọt có vai trò rất lớn như trong nội tiếp góp phần tăng sản sinh cá tổ chức trung mô (sụn, xương răng, sọi chun,… ); trong tiêu hóa có chức năng làm ẩm thức ăn, thủy phân tinh bột; có vai trò bảo vệ răng khỏi vi khuẩn, tái khoáng men răng, tạo độ pH kiềm;… .
Ung thư tuyến nước bọt là một căn bệnh hiếm gặp trong danh sách các bệnh liên quan tới khối u, bệnh có thể khởi phát ở bất kỳ bộ phận nào thuộc tuyến nước bọt, tuyến nước bọt được phân tới nhiều vị trí nhưng chủ yếu có 3 cặp tuyến nước bọt chính: tuyến dưới lưỡi, tuyến mang tai và tuyến dưới hàm.Theo thống kê thì ung thư tuyến nươc bọt thường xảy ra ở các tuyến mang tai phần phía trước của tai.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây nên ung thư tuyến nước bọt là do tác động nào đó vào tế bào trong tuyến nước bọt làm tại đây xuất hiện đột biến cho phép các tế bào phát triển và phân chia nhanh hơn bình thường. Các tế bào đột biến này tiếp tục sống trong tuyến nước bọt trong khi các tế bào khác thì chết đi. Các tế bào này tích tụ dần dần theo thời gian và tạo thành một khối u, khối u này có khả năng xâm lấn tới các mô lân cận hoặc có thể di căn tới các vị trí khác của cơ thể hoặc cũng có trường hợp khối u có thể vỡ ra.
Tuy không biết rõ về nguyên nhân đã gây đột biến cho các tế bào gây ung thư tuyến nước bọt nhưng theo nghiên cứu của các bác sĩ thì có một vài yếu tố có thể làm tăng khả năng gây bệnh như là:
- Sử dụng chất kích thích, chất chứa cồn, chứ caffeine: những người sử dụng rượu bia, cà phê, chất kích thích,… thường xuyên và trong thời gian dài thì có khả năng mắc bệnh cao hơn hẳn những người không sử dụng khác.
- Tuổi tác: theo thống kê thu được thì ung thư tuyến nước bọt hay gặp nhất ở độ tuổi từ 55 – 65 tuổi.
- Tiếp xúc nhiều với bức xạ: bức xạ từ việc điều trị hóa – xạ trị hay những lần đi chụp X – quang có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh hơn bình thường.
- Nơi làm việc phải tiếp xúc với các chất độc như các hợp kim Niken hay bụi Silica,… .
- Từng có tiền sử bị ung thư: đã từng có tiền sử bị bệnh ung thư sẽ làm tăng khả năng tái phát bệnh ở vị trí khác.
Ung thư tuyến nước bọt đối với trẻ em thì chủ yếu là lành tính, tuy nhiên với người lớn thì ngược lại nó có thể di căn và có thể phát triển theo hướng tệ hơn và nên kiểm tra sức khỏe định kỳ tại các bệnh viện, phòng khám chuyên khoa ung bướu nhằm phát hiện sớm trước khi bệnh trở nên khó điều trị hơn.
Triệu chứng
Triệu chứng ung thư tuyến nước bọt cũng không rõ ràng lắm, có thể kể đến vài triệu chứng điển hình như:
- Sưng phần trước tai, gần hàm hoặc ở cổ, miệng,… .
- Xuất hiện cảm giác tê một phần của khuôn mặt.
- Giảm hoạt động của một bên khuôn mặt do các cơ hoạt động yếu.
- Có cảm giác đau dai dẳng tại vùng trước tai.
- Gặp khó khăn trong ăn uống: khóc há to miệng, khó nuốt thức ăn,… .
Phương hương điều trị
Điều trị bằng việc phẫu thuật loại bỏ các tế bào ung thư, phẫu thuật có thể gây nên một số nguy hiểm ngoài ý muốn nên trước khi phẫu thuật bệnh nhân sẽ được bác sĩ giải thích và thông báo trước những nguy cơ có thể mắc phải sau phẫu thuật, bởi vậy nên cần đến sự đồng ý của bệnh nhân cũng như người nhà bệnh nhân:
- Đối với khối u: tùy vào mức độ nặng nhẹ, sự ảnh hưởng của khối u đến các mô liền kề mà bác sĩ sẽ đưa ra các hình thức phẫu thuật khác nhau, có thể phải cắt bỏ toàn bộ tuyến nước bọt hoặc có thể cắt tuyến “thăm dò” tối thiểu nhằm chuẩn đoán và điều trị bệnh.
- Đối với các khối u lành tính: trong trường hợp khối u nhỏ thì không cần phẫu thuật, nhưng nếu khối u tiếp cận hoặc nằm ở thùy sâu thì phải cắt bỏ hoàn toàn tuyến nước bọt.
- Đối với các khối u ác tính: lúc này yêu cầu phải cắt bỏ toàn bộ tuyến mang tai và trong trường hợp khối u lạn rộng thì bác sĩ có thể sẽ phải phẫu thuật tạo hình ngay sau đó.
- Đối với dây thần kinh mặt: trong một số trường hợp khó, phẫu thuật có thể làm ảnh hưởng tới các dây thần kinh mặt gây liệt.
- Đối với khối u tái phát: trường hợp này sẽ gây khó khăn cho quá trình phẫu thuật của bác sĩ, đặc biệt việc bảo vệ dân thần kinh số VII.
Ung thư tuyến nước bọt có thể được điều trị bằng các tia xạ, tuy nhiên phương pháp này thường được ấp dụng rộng rãi sau phẫu thuật nghi ngờ tiếp cận u, u ở thùy sâu hoặc các ca phẫu thuật có di căn hạch xâm chiếm vào dây thần kinh. Các khối u nhỏ, u ở thùy nông, các u không di căn đều có thể điều trị bằng tia xạ, tuy nhiên đối với các u lành thì không nên áp dụng liệu pháp này.
Xem thêm: Sa sút trí tuệ do mạch máu não, Nguyên nhân, Triệu chứng, Điều trị!