Cây Ô môi là gì?
Cây Ô môi ở nước ta được gọi với những tên gọi khác như Bọ cạp nước, Bồ cạp nước, Cây cốt khí, Cây quả canhkina, Sac phlê, Krêête, Rich chopeu (Campuchia), Brai xiêm, May khoum (Viên chăn). Tên khoa học là Cassia grandis L, thuộc Họ Vang (tên danh pháp khoa học là Caesalpiniaceae).
Cây gỗ to, cao 12 – 15 cm, vỏ thân nhẵn, cành mọc ngang. Cành non có lông màu gỉ sắt, cành già màu nâu đen. Lá kép long chim chẵn, gồm đến 12 đôi lá chét. Hoa màu hồng tươi mọc ở nách những lá đã rụng. Qủa hình trụ cứng, màu nâu đen hơi cong, dài tới 50 – 60 cm, có 50 – 60 ô, mỗi ô chứa 1 hạt dẹt, quanh hạt có lớp cơm màu nâu đen, vị ngọt, mùi hắc.
Phân bố:
Cây Ô môi thường được trồng ở một số nơi Miền Bắc, thường thu hái quả chín về, gọi với cái tên là “Canhkina” vì khi đem qua đi ngâm rượu sẽ xuất hiện màu đỏ như màu rượu Canhkina.
Ngoài ra người ta còn tìm thấy được giống cây Ô môi mọc hoang ở nhiều tính phía Nam.
Bộ phận dùng:
Qủa, lá, rễ của cây Ô môi (Fructus, Folium et Casiae grandis). Chọn quả chín lấy cơm quả. Lá và vỏ thu hái quanh năm, thường dùng tươi.
Thành phần hóa học:
Nghiên cứu thu được trong cơm quả ô môi có chứa thành phần là glucid, chất nhầy, tanin, saponin, anthraglycosid, tinh dầu, canxi oxalate, chất nhựa.
Tác dụng – công dụng chung của cây Ô môi:
Làm thuốc bổ; chữa đau lưng, nhức mỏi; kích thích tiêu hóa, nhuận tràng, chữa kiết lỵ và ỉa chảy; bệnh ngoài da; đắp trị rắn, rết, bọ cạp cắn.
Theo đông y:
Ô môi có vị ngọt chát nhẹ, mùi hắc có tác dụng nhuận tràng và xổ, lá sát trùng; vỏ giải độc. Người ta dùng cơm quả Ô môi để ngâm rượu, sắc uống hoặc có thể nấu thành cao mềm cất lọ uống dần, chữa đau lưng, nhức mỏi, kích thích tiêu hóa, nhuận tràng, chữa kết lị và ỉa chảy. Lá được dùng để chữa bệnh ngoài da như lở loét, hắc lào.
Ô môi được dùng để phôi với các vị thuốc khác hoặc dùng để sắc lấy nước uống, hoặc nấu cao, hoặc ngâm rượu dùng dần.
Một số nghiên cứu khoa học về cây Ô môi:
Các nghiên cứu chỉ ra rằng Ô môi có tác dụng trong điều trị chứng ghẻ ngứa; Giúp nhuận tràng, điều trị táo bón; Điều trị thấp khớp, đau nhức xương khớp; Tăng cường chức năng hệ tiêu hóa.
Một số bài thuốc có cây Ô môi:
Rượu ô môi: làm thuốc bổ, giúp sự tiêu hóa, làm ăn ngon miệng, ngoài ra còn có tác dụng chữa đau lưng, đau xương:
Quả ô môi sơ chết ngâm với khoảng 500 ml rượu 25 – 30 độ cồn. Để trong bình thủy tinh đậy kín ngâm trong khoảng 15 – 20 ngày là có thể bỏ ra dùng, lưu ý càng ngâm lâu thì càng tốt. Ngày uống hai lần, mỗi lần một chén nhỏ khoảng 5ml, dùng trước bữa ăn.
Chữa trị đau thấp khớp:
Vỏ ô môi 50g + dây đau xương 100g + cốt toái bổ 100g + nhục quế 30g. Cho tất cả các dược liệu trên vào bình thủy tinh, đỏ vào khoảng 1.000ml rượu đế 30 – 40 độ cồn, đổ rượu sao cho chìm hẳn dược liệu, đậy kín ngâm trong khoảng 15 – 20 ngày. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lầm dùng từ 30 – 60ml.
Trị lở ngứa da, lang ben, hắc lào (lác):
Lấy lá ô môi rửa sạch rồi giã nát, xát tại chỗ hoặc giã nát ngâm với rượu với tỷ lệ 1/1, cất hũ thủy tinh đậy kín, để bôi ngày vài lần.
Lưu ý:
- Thảo dược này có thể tương tác với những thuốc bạn đang dùng hay tình trạng sức khỏe hiện tại của bạn. Bạn nên tham khảo ý kiến tư vấn của thầy thuốc hoặc bác sĩ trước khi sử dụng cây sen.
- Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, tuyệt đối không bốc thuốc theo thang hướng dẫn. Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ thầy thuốc hoặc bác sĩ để biết thêm thông tin.
Xem thêm: Cây ổi!