Nội dung chính
Táo mèo là gì?
Táo mèo trong dân gian còn gọi với cái tên là táo mèo, bắc sơn tra, nam sơn tra, dã sơn tra, aubepine dịch theo tên Hán Việt là Xích qua tử, Thử tra, Dương cầu. Tên khoa học là Crataegus cuneara Sied.et Zucc, thuộc Họ Hoa hồng (tên danh pháp khoa học là Rosaceae).
Cây gỗ cao 16 – 30 cm, thân cao thường có gai, chồi không lông. Lá hình trái xoan, hình bầu dục hay thuôn ngọn giáo, gốc tròn, chóp nhọn nép có răng cưa. Cụm hoa thành tán không có cuống có – 5 hoa. Đài có lông leo màu trắng, dài 5 – 6mm, thùy hẹp, dài 6 – 8 m. Cành hoa màu trắng, gần tròn, dài 10mm, rộng 6 – 10mm. Qủa bình trứng hay hình cầu, khi chín có màu vàng đườngkính 4 – 5cm.
Phân bố:
Táo mèo bắt nguồn từ Trung Quốc sau du nhập vào nước ta và được trồng nhiều ở các tỉnh thuộc miền Tây Bắc như Sapa, Bắc Hà, Lai Châu, Mường Lay, Sơn La,… .
Bộ phận dùng:
Qủa chín đã thái phiến được phơi hay sấy khô của cây Táo mèo (Fructus Mali).
Thành phần hóa học:
Táo mèo có chứa thành phần hóa học là acid tartric, citric, vitamin C, tanin, đường.
Tác dụng – công dụng chung của cây Táo mèo:
Kích thích tiêu hóa, chữa chứng ăn không tiêu, đầy bụng, ợ chua, đàm ẩm, bụng kết hòn cục, sản hậu ứ huyết, đau bụng,… .
Theo đông y:
Táo mèo có vị chua ngọt, tính hơi ấm, đi vào 3 kinh can, tỳ, vị. Có tác dụng tiêu thực hoá tích, giúp tiêu hoá do tăng bài tiết axit mật và pepsin dịch. Chủ trị các bệnh gan nhiễm mỡ, tăng huyết áp, viêm khớp, đau đầu mạn tính, viêm xoang, mất ngủ… .
Trong đông y chỉ ra rằng Sơn tra chỉ “tiêu” mà không “bổ”, người tiết nhiều dịch vị dùng thận trọng. Người có viêm loét đường tiêu hóa không nên dùng. Ngoài ra, trong thời gian uống thuốc bổ cũng kiêng dùng sơn tra.
Dùng với liều từ 8 – 20 g/ngày, dùng dưới dạng thuốc sắc, bột hoặc viên. Thường phối hợp với các vị thuốc khác.
Một số nghiên cứu khoa học về cây Táo mèo:
Trong táo mèo có chứa các axit tactric, vitamin C, hydrat cacbon và protit, tatin… Ngoài ra còn có chất cholin, axetylcholin, phytosterin, các axit hữu cơ thuộc loại tritecpen như axit oleanic và crataegic. Các thành phần hóa học trong Táo mèo đều có tác dụng tốt cho đường tiêu hóa, điều trị rối loạn tiêu hóa, kích thích tiêu hóa.
Táo mèo còn có khả năng làm hạ huyết áp thông qua cơ chế làm giãn mạch ngoại vi, hạ mỡ máu, ức chế quá trình ngưng tập tiểu cầu, làm giãn động mạch vành, cải thiện sức co bóp cơ tim và an thần, trấn tĩnh, giúp cân bằng sinh lý, phòng chống các biến chứng do tăng huyết áp.
Một số bài thuốc có cây Táo mèo:
Chữa ăn uống không tiêu, bụng đầy, tức, đau:
Táo mèo 30g thái miếng cho lên sắc lấy nước uống thay trà trong ngày.
Chữa toàn thân đau mỏi hiệu quả và có tác dụng tăng cường khả năng tiêu hóa:
200g táo mèo, rửa sạch, bỏ hạt ngâm với 300ml rượu trắng, cho vào một bình thủy tinh đậy kín, mỗi ngày lắc bình 1 lần. Ngâm khoảng một tuần là có thể đem ra uống. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 10 – 15ml. Sau khi uống hết rượu, trái táo mèo còn lại không bỏ đi mà trộn với đường kính ăn dần.
Thuốc bổ tỳ cho trẻ em gầy còm, biếng ăn:
Màng mề gà 2 cái + hoài sơn 80g + thần khúc 20g + sơn tra 12g + sa nhân 4g. Tất cả rang giòn, tán rây thành bột mịn. Mỗi lần dùng 6g, ngày uống 2-3 lần với nước cơm hoặc nước ấm.
Hỗ trợ điều trị tăng huyết áp, Hoạt huyết hóa ứ, thanh dẫn thông trệ, làm giãn mạch máu:
Sơn tra 15g + hà diệp (lá sen) 20g. Hai thứ tán vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, chừng 20 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.
Thanh nhiệt trừ đàm, bình can tiềm dương, dùng cho người bị tăng huyết áp, bệnh lý mạch vành và rối loạn lipid máu:
Sơn tra, cúc hoa, lá trà tươi mỗi vị cân lấy 10g, cho tất cả vào hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút thì dùng được, uống thay trà bình thường.
Chữa sỏi đường tiết niệu:
Màng mề gà, sơn tra mỗi vị 30g + đảm tinh 10g,. Tất cả đem tán nhỏ. Mỗi lần uống 3g với nước ấm, ngày dùng 2 lần.
Thanh can nhiệt, hóa ứ tích, dùng thích hợp cho những người bị cao huyết áp thuộc thể can nhiệt ứ trở:
Sơn tra 24g + cúc hoa, kim ngân hoa mỗi vị 15g + tang diệp (lá dâu) 12g. Tất cả sấy khô, tán nhỏ, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút thì dùng được, uống thay trà trong ngày.
Lưu ý:
- Không dùng cho người bị viêm loét dạ dày tá tràng, người bị viêm loét đường tiêu hóa.
- Thảo dược này có thể tương tác với những thuốc bạn đang dùng hay tình trạng sức khỏe hiện tại của bạn. Bạn nên tham khảo ý kiến tư vấn của thầy thuốc hoặc bác sĩ trước khi sử dụng cây sen.
- Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, tuyệt đối không bốc thuốc theo thang hướng dẫn. Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ thầy thuốc hoặc bác sĩ để biết thêm thông tin.
Địa chỉ mua táo mèo ở đâu?
Bạn có thể mua trực tiếp từ nhà thuốc thân thiện hoặc gọi cho dược sĩ nhà thuốc để được tư vấn rõ hơn.
Giá bán táo mèo có cao không?
Giá bán sản phẩm hiện khá rẻ, trên thị trường chỉ vài chục nghìn một sản phẩm.
Nên mua táo mèo khô hay tươi?
Táo mèo nào cũng tốt, để tránh hàng nhái không có chất lượng quý vị nên mua táo mèo tươi về để làm và ngâm cho đảm bảo.
Xem thêm: Cây đại hồi!
