Nội dung chính
Xoang hàm là gì?
Xoang là các hốc rỗng nằm trong xương sọ – mặt. Xoang nằm ở xương nào thì gọi tên xoang theo xương đó.
Gồm 5 xoang được chia làm 2 nhóm:
Nhóm xoang trước:
Xoang trán.
Xoang sàng trước.
Xoang hàm.
Nhóm xoang sau:
Xoang bướm.
Xoang sàng sau.
Các xoang trước đổ vào hốc mũi qua khe mũi giữa, các xoang sau đổ qua khe mũi trên.
Các xoang đều có lớp niêm mạc bao phủ liên tục từ niêm mạc mũi và có lỗ thông với nhau.
Xoang hàm là xoang lớn nhất nằm trong xương hàm trên, thông với khe mũi giữa qua lỗ Ostium và thông với xoang sàng.
Viêm xoang hàm là gì?
Viêm xoang hàm cấp tính là viêm niêm mạc cấp tính trong xoang. Viêm mạn tính thường kèm theo viêm các xoang lân cận như xoang sàng, xoang trán.
Nguyên nhân
Nhiễm khuẩn: thường thứ phát sau viêm amidan, viêm V.A, sâu răng, viêm mũi, sau cúm, sời…
Dị ứng: phấn hoa, nấm mốc…
Các yếu tố lý hóa học: bụi, hơi hóa học…
Chấn thương vào vùng mặt, đụng giập vào xoang.
Điều kiện thuận lợi: toàn thân hay gặp ở người suy nhược cơ thể, sức đề kháng kém.
Tại chỗ: cấu tạo bất thường ở mũi xoang như xoang rộng quá, hẹp quá, lệch vách ngăn, gai mào vách ngăn.
Triệu chứng bệnh viêm xoang hàm?
Viêm xoang cấp tính
Triệu chứng toàn thân
Sốt nhẹ hoặc vừa 38 – 390C, người mệt mỏi, ăn ngủ kém.
Triệu chứng cơ năng
Đau nhức vùng xoang, đau hai bên gò má lan dọc lên mắt, trán, đau nhiều về đêm nhất là buổi sáng ngủ dậy, đau âm ỉ không thành cơn, bên viêm nặng hơn đau nhiều hơn.
Chảy mũi ra cửa mũi trước: lúc đầu chảy nước trong, sau chảy mủ vàng hoặc xanh, mùi tanh.
Ngạt mũi lúc đầu nhẹ về sau tăng dần. Ngạt tăng lên khi nằm và thay đổi thời tiết.
Giảm khứu giác.
Triệu chứng thực thể
Ấn điểm xoang hàm: (điểm hố nanh) từ chân cánh mũi ra 1cm bệnh nhân đau.
Soi mũi.
- Niêm mạc mũi sung huyết.
- Cuốn mũi dưới cương tụ.
- Khe giữa có mủ dịch từ xoang chảy ra.
Triệu chứng cận lâm sàng
Chụp Blondeau thấy xoang hàm mở hơn hố mắt.
Viêm xoang mạn tính
Triệu chứng cơ năng và toàn thân
Đau nhức vùng xoang (đau âm ỉ trong các đợt tái phát), thường kèm theo nhức nửa đầu.
Chảy mũi: nhầy, đặc, mùi tanh, có thể lẫn vài tia máu.
Ngạt mũi kéo dài cùng bên chảy mủ, nếu có polype sẽ ngạt mũi thường xuyên liên tục.
Giảm hoặc mất khứu giác.
Toàn thân không có biểu hiện rõ rệt, thường mệt mỏi, sốt nhẹ.
Thực thể
Soi mũi
- Niêm mạc mũi nề, ướt.
- Cuốn giữa quá phát hoặc thoái hóa.
- Khe giữa có dịch mủ.
- Có thể thấy polype ở khe mũi giữa.
Triệu chứng cận lâm sàng
Chụp Blondeau thấy xoang hàm mờ.
Điều trị viêm xoang hàm?
Cấp tính
Kháng sinh:
Lincomycin 600mg x 2 ống/ ngày.
Gentamycin 80 mg x 2 ống/ ngày.
Giảm đau hạ sống:
Paracetamol 0,5g x 2 viên/ ngày, uống.
Nhỏ mũi: ephedrin 3%.
Xông mũi: kháng sinh, tinh dầu, hydrocortison.
Vitamin C, B1…
Mãn tính
Thuốc:
- Kháng sinh toàn thân.
- Giảm đau.
- Xông mũi họng.
- Nhỏ mũi: ephedrin 3%.
Chọc rửa xoang bằng dung dịch NaCl 9%. Sau đó bơm kháng sinh và hydrocortison.
Phẫu thuật xoang khi điều trị bảo tồn không có kết quả.
