Cây tần giao, hỗ trợ gân xương co quắp, nóng trong xương, lợi tiểu

Tần giao là gì?

Tần giao thuộc dạng cây thân nhỏ, sống lâu năm, mọc hoang và được dùng trong đông y làm thuốc chữa bệnh. Thân cây có thân tròn, hình trụ. Rễ hình trụ, trên to, dưới nhỏ, xoắn vặn, dài 10 – 30 cm, đường kính 1 – 3 cm. Mặt ngoài màu vàng nâu hoặc màu vàng sáng, có nếp nhăn theo chiều dọc hoặc vặn.

Lá có hình trứng gà, có phiến to, mặt lá có các gân song song. Hoa nhỏ, có màu hơi tim tím, mọc thành từng cụm ở đầu ngọn cành.

Tần giao có tên khoa học là Radix Gentianae Quịnjiao, thuộc họ Thuộc họ Long đởm (Gentianaceae) và được biết đến với các tên khác như: Tần cửu, Tần qua, Thanh táo, Trường sơn cây, Thuốc trặc.

Phân bố:

Cây tần giao được mọc hoang hoặc trồng nhiều ở các tỉnh thuộc Trung Quốc như Quảng Đông, Đài Loan, Đông Bắc,… và một số nước khác như Ấn Độ, Triều Tiên, Indonexia,… Ở nước ta loại cây này được trồng để làm cảnh, làm hàng rào quanh nhà.

Cây tần giao, Công dụng, Dược tính, Bài thuốc chữa bệnh?

Bộ phận dùng:

Xem thêm

Phần được sử dụng là phần Rễ. Rễ sắc vàng, thơm, dẻo, dài độ 10 – 20cm là tốt, thứ mục không thơm là xấu. Theo kinh nghiệm Việt Nam: Bỏ cuống, lần ra cho khỏi rối, nhặt bỏ tạp chất, rửa sạch cắt khúc ngắn phơi khô (thường dùng) sau đó có thể tẩm rượu dùng.

Thành phần hóa học có trong tần giao

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học đã chỉ ra, thành phần hóa học có trong cây tần giao bao gồm các chất chính như: Có Gentianine, Gentianide, Alkaloid: Gentanine A, B, C… Glucoz và ít dầu bay hơi.

Nghiên cứu khoa học về công dụng của tần giao:

Theo nghiên cứu cho thấy Thành phần Geniatine A của thuốc có tác dụng kháng viêm mạnh mẽ có khả năng tác động lên hệ thần kinh và làm kích thích chức năng của tuyến yên – vỏ thượng thận; làm hạ huyết áp và ổn định nhịp tim trong thời gian ngắn. Ngoài ra, Tần giao còn có tác dụng an thần, giảm đau, giải nhiệt, lợi tiểu, kháng histamin, chống choáng do dị ứng.

Nước Tần giao ngâm kiệt rượu, đối với trực khuẩn lỵ, thương hàn, phẩy khuẩn thổ tả, tụ cầu vàng có tác dụng ức chế. Nước thuốc ngâm kiệt có tác dụng ức chế đối với một số nấm ngoài da.

Theo thực dụng trung y học cho thấy Tần giao vừa có tác dụng trị viêm khớp lại vừa có tác dụng trị thống phong.

Theo đông y:

Tần giao có vị đắng, cay, tính hơi hàn, quy vào kinh can, vị, bàng quang. Tác dụng giúp lợi đại tiểu tiện, giải độc rượu, trừ phong thấp, thư cân, hoạt lạc, thanh hư nhiệt, dưỡng huyết bổ gân, tán phong, táo thấp, điều hòa khí huyết.

Công dụng của tần giao:

Hỗ trợ trừ phong thấp, thư cân, hoạt lạc, thanh hư nhiệt, lợi tiểu, giải độc rượu.
Hỗ trợ trị phong thấp đau nhức, nóng trong xương, gân xương co quắp.
Hỗ trợ trị thấp khớp, viêm đa khớp, chân tay co rút.
Hỗ trợ trị trẻ nhỏ bị viêm gan cấp.
Hỗ trợ giúp kháng viêm, giảm đau, an thần.
Hỗ trợ giúp ổn định nhịp tim, trị thương hàn, kháng khuẩn lỵ và ức chế nấm ngoài da.

Một số bài thuốc từ tần giao:

Trị thấp khớp, viêm đa khớp, chân tay co rút:

Tần giao, Phòng kỷ đều 12g, Độc hoạt, Xuyên khung đều 8g, Bạch chỉ, Hải phong đằng, Nhũ hương, Đào nhân, Hoàng bá, Uy linh tiên đều 10g.Sắc uống

Trị hư lao (sốt về chiều, mồ hôi trộm):

Sử dụng Tần giao, Tri mẫu, Đương quy đều 20g, Miết giáp, Địa cốt bì, Sài hồ đều 40g. Tán bột, mỗi lần dùng 20g, thêm Ô mai 1 trái, Thanh hao 12g, sắc uống trước khi đi ngủ.

Trị hư lao (sốt về chiều, mồ hôi trộm):

Dùng Tần giao, Địa cốt bì đều 12g, Thanh hao, Cam thảo đều 8g, sắc uống (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách).

Trị trẻ nhỏ bị viêm gan cấp:

Tần giao 7,5~15g, tuỳ chứng gia giảm. Thí dụ sốt thêm Hoàng cầm, Liên kiều. Thấp nhiều thêm Thương truật, Bạch truật, Hậu phác. 14 ngày là một liệu trình. Đã trị 20 ca đều có kết quả tốt

Phòng sưng đau lúc nhổ răng:

Tần giao, Phòng kỷ, lượng bằng nhau, sấy khô, tán bột nhuyễn, cho vào viên nang, mỗi viên 0,3g. trước khi nhổ răng uống 2 viên (trước 30 phút)

Bài thuốc chữa thấp khớp, tay chân co quắp, viêm đa khớp do phong thấp (Lâm sàng thường dụng trung dược thủ sách):

Dùng tần giao, phòng kỷ mỗi loại 12 gram; bạch chỉ, đào nhân, nhũ hương, hải phong đằng, hoàng bá, uy linh tiên mỗi loại 10 gram cùng với độc hoạt, xuyên khung mỗi loại 8 gram. Đem tất cả các vị thuốc trên sắc cùng với nước.

Lưu ý:

Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, tuyệt đối không tự ý bốc thuốc theo thang hướng dẫn. Để biết thêm thông tin cụ thể vui lòng tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng.

Không dùng đối với người có thể trạng yếu hoặc người bị tiêu chảy. Chân tay đau nhức lâu ngày, do khí huyết không được dinh dưỡng chứ không phải do thấp nhiệt: không nên dùng (Đông Dược Học Thiết Yếu).