Xem thêmNhư đã nói ở trên thì Trần bì chính là vỏ của quả quýt, vì vậy bột phận được dùng làm thuốc chính là phần vỏ của quả quýt này. Phần vỏ này có chứa nhiều dược chất chữa bệnh nhất, sau khi quả quýt chín, người ta bóc lấy vỏ đem phơi khô.
Thành phần hóa học:
Theo những nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thành phần chủ yếu chứa
trong trần bì là tinh dầu, ngoài ra còn những thành phần chính khác như: Limonene,
b-Myrcene, Piene, a-Terpinene, a-Thujene, Sabinene, Octanal, a-Phellandrene,
p-Cymene, a-Ocimene, g-Terpinene, Terpinolene, Linalool,
3,7-Dimenthyl-7-Octenal, 4-Terpineol, a-Terpineol, Decanal, Citronellol, 4-1,
1-Dimenthylrthyl-Benzenemethanol, Perillaldehyde, Carvacrol, a-Farnesene,
Benzyl alcohol, Nerol, Octanol, Thymol, Citronella, Sabinene hydrate.
Những nghiên cứu khoa học về Trần Bì:
Theo GS.TS. Phạm Xuân Sinh và cộng sự Trần bì có tác dụng trị
ho có đờm trên mô hình thực nghiệm với chuột và mèo, ngoài ra Trần bì còn có
tác dụng trị hen suyễn khi phối hợp với một số vị thuốc khác.
Theo sách Trung Dược Học Trần bì có tác dụng kích thích tiêu
hóa, hóa đờm, giảm hưng phấn tim, ức chế một số loại vi khuẩn, ức chế co thắt
cơ tử cung nên được dùng để chữa các chứng đầy bụng, khó tiêu, ho có nhiều đờm,
cao huyết áp.
Theo Wang F và cộng sự cho biết Trần bì sau khi để lâu năm
trên bề mặt có một số loại nấm phát triển trên Trần bì, trong đó chủ yếu là
nhóm có lợi cho đường tiêu hóa như Aspergillus niger. Trong nghiên cứu còn chứng
minh được sự có mặt của Aspergillus niger đã làm tăng hàm lượng flavonoid trong
quá trình bảo quản.
Theo đông y:
Trần bì có vị cay, tính ôn, quy vào kinh phế, can, tỳ, vị, tác dụng giúp giải tửu độc, lợi phế khí, trừ đàm, kiện tỳ, táo thấp, hóa đàm, chỉ tả, ích khí.
Công dụng của Trần Bì:
- Giúp hỗ trợ điều trị và cải thiện tình trạng khó tiêu.
- Hỗ trợ làm giảm tình trạng hen xuyễn.
- Hỗ trợ ức chế sự phát triển của tụ cầu khuẩn và giúp chống viêm.
- Hỗ trợ chống loét và làm giảm tiết dịch vị trên mô hình gây loét dạ dày bằng cách thắt môn vị.
- Hỗ trợ trị ho, viêm họng và hỗ trợ làm giảm ho lâu, đau cổ.
- Hỗ trợ trị ợ hơi, đầy chướng bụng và giảm buồn nôn.
- Giúp kiện tỳ, táo thấp và hóa đờm.
- Hỗ trợ chữa viêm đại tràng và giúp giải rượu.
Một số bài thuốc về Trần Bì:
Trị nguyên khí suy yếu, ăn uống không tiêu hoặc tạng phủ
không điều hòa, dưới tim có hòn khối:
Quất bì, Chỉ thực (sao với trấu cho vàng) đều 40g, Bạch truật
80g. tán nhuyễn. Lấy Lá sen gói thuốc lại, làm thành viên, to bằng hạt đậuxanh
lớn. mỗi lần uống 50 viên
Trị tiêu chảy kèm bụng sôi, bụng đau:
Bạch truật (thổ sao) 12g, Phòng phong (sao) 8g, Bạch thược (sao) 8g, Trần bì (sao) 6g. Tán bột, mỗi lần uống 4- 6g, ngày 2-3 lần, hoặc sắc uống
Trị ho có đờm (do cảm hàn), ho do họng viêm, phế quản viêm:
Bạch linh 12g, Trần bì 6g, Khương bán hạ 6g, Cam thảo 4g, Gừng tươi 2 lát, sắc uống
Trị tiêu hóa rối loạn, trẻ nhỏ suy dinh dưỡng:
Sử dụng Đảng sâm 8g, Bạch truật 8g, Bạch linh 8g, Chích thảo 4g, Trần bì 6g, sắc uống hoặc làm thuốc hoàn tán.
Trị ho do họng viêm, phế quản viêm nhẹ:
Trần bì 6g, Cát cánh 6g, Tô diệp 6g, Cam thảo 4g, sắc uống
Trị tuyến vú viêm cấp:
Hàn Thiệu Minh dùng mỗi ngày Trần bì 30g, Cam thảùo 6g,sắc uống.
Trị phế quản viêm mạn, ho nhiều đàm:
Trấn Lương Hoa dùng Trần bì 6g, Bán hạ 6g, Bạch linh 10g, Đương qui 20g, Cam thảo 6g, Gừng 3 lát, tùy chứng gia giảm.
Lưu ý:
Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, tuyệt đối
không tự ý bốc thuốc theo thang hướng dẫn. Để biết thêm thông tin cụ thể vui
lòng tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng.
Không dùng cho trường hợp Thực nhiệt, khí hư, ho khan do âm hư, thổ huyết.
