Đẳng sâm là gì?

Đảng sâm là dạng thân leo, sống lâu năm, leo bằng thân rễ quấn chặt vào vật bám. Thân cây mọc thành từng cụm vào mùa xuân, có thể bò dưới mặt đất hoặc cũng có thể leo trên các cây khác. Thân cây có màu tím sẫm, có lông thưa và phần ngọn không có lông. Lá của cây có hình chứng, đuôi lá nhọn, phần cuống lá có hình trái tim, mép nguyên và có màu xanh hơi vàng, trên mặt lá có 1 lớp lông nhung mềm, phí mặt dưới của lá có màu trắng xám nhẵn. Hoa của đẳng sâm có màu xanh nhạt, mọc riêng lẻ ở kẽ nách lá, có cuống lá dài từ 2-6cm. Quả bổ đôi có hình chùy tròn, 3 tâm bì và có đầu hơi bằng, khi chín thì nứt ra. Phần rễ của đẳng sâm có hình trụ dài, có đường kính trung bình khoảng 1,5-2cm, phân nhánh, đầu rễ phình to ra và có nhiều vết sẹo lồi của thân cũ.

Đẳng sâm có tên khoa học là Codonopsis pilosula (Franch) Nannf thuộc họ Hoa Chuông (Campanulaceae) và được biết đến với các tên khác như: đảng sâm, tây đảng sâm, bạch đảng sâm….

Phân bố:

Đảng sâm mọc hoang dại nhiều ở Trung Quốc và cũng có mặt nhiều ở nước ta. Trong những năm 1961-1985 đã phát hiện Đảng Sâm tại nước ta ở 14 tỉnh miền núi phía Bắc, còn ở phía Nam chỉ có ở khu vực Tây nguyên. Vùng phân bố tập trung nhất ở các tỉnh Lai Châu, Sơn La, Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Gia Lai, Kon Tum, Quảng Nam, Đà Nẵng, Lâm Đồng.

Đảng sâm, Công dụng, Dược chất, Bài thuốc đông y!
Đảng sâm, Công dụng, Dược chất, Bài thuốc đông y!

Bộ phận dùng làm thuốc:

Xem thêm

Cây đảng sâm tập trung dược chất chủ yếu ở phân rễ, vì vậy mà phần rễ của cây được chọn làm thuốc.

Thành phần hóa học:

Theo đánh giá khoa học của các chuyên gia thì trong đẳng sâm có chứa các thành phần hóa học chính như: Sucrose, Glucose, Inulin, Alcaloid, Scutellarein Glucoside, Saponin, đường, tinh bột.

Những nghiên cứu khoa về Đảng Sâm?

Theo ‘Văn kiện nghiên cứu Trung dược’ thì Đảng Sâm có tác dụng giúp bổ huyết.

Cao lỏng Đảng sâm và chiết xuất cồn tiêm tĩnh mạch chó và thỏ gây mê có tác dụng hạ áp trong thời gian ngắn. Tiêm tĩnh mạch dịch chiết xuất Đảng sâm với liều lượng 2g/1kg cho mèo gây mê có tác dụng tăng cường độ co bóp của tim, tăng lưu lượng máu cho não, chân và nội tạng.

Trích nghiên cứu Trung dược cho thấy cồn và nước sắc Đảng sâm đều có tác dụng làm tăng số lượng hồng cầu trong đó lượng bạch cầu trung tính tăng còn lượng tế bào lâm ba lại giảm.

Dùng chế phẩm Đảng sâm tiêm bụng, tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch chuột nhắt đều có tác dụng làm tăng số lượng của thực bào rõ rệt, thể tích tế bào tăng giả túc nhiều hơn, khả năng thực bào cũng tăng.

Theo đông y:

Có vị ngọt, tính bình, quy vào kinh tỳ và phế, tác dụng giúp trị phế hư, bổ trung, ích khí, sinh tân, chỉ khát và trị suy nhược cơ thể, ăn uống kém.

Công dụng của Đảng Sâm?

  • Giúp hỗ trợ tăng cường sức khỏe và sức đề kháng cơ thể.
  • Hỗ trợ cải thiện tốt cho hệ tiêu hóa.
  • Giúp kháng viêm, tốt cho máu và hệ thống tim mạch.
  • Hỗ trợ trị suy nhược cơ thể, gầy ốm, chán ăn.
  • Hỗ trợ trị thiếu máu và hỗ trợ hạ huyết áp.
  • Tác dụng giúp bổ trung, ích khí, sinh tân, dưỡng huyết.
  • Hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch cơ thể.

Một số bài thuốc về Đảng Sâm?

Trị tiêu chảy, lỵ, khí bị hư, thoát giang:

Đảng sâm (sao với gạo) 8g, Chích kỳ, Bạch truật, Nhục khấu tương, Phục linh đều 6g, Sơn dược (sao) 8g, Thăng ma (nướng mật) 2,4g, Chích thảo 2,8g. Thêm Gừng 3 lát, sắc uống.

Trị uống phải thuốc hàn lương làm cho Tỳ Vị bị hư yếu, miệng sinh nhọt:

Dùng Đảng sâm, Chích kỳ đều 8g, Phục linh 4g, Cam thảo 2g, Bạch thược 2,8g, sắc uống.

Trị hư lao, nội thương, trường vị trung lãnh, hoạt tả, lỵ lâu ngày, khí suyễn, phiền khát, phát sốt, mồ hôi tự ra, băng huyết, các chứng thai sản (Trung Dược Tài Thủ Sách). Cách dùng, liều lượng: Ngày 6 -12g, có thể đến 40g. Dạng thuốc sắc, rượu thuốc, viên hoàn hay bột.

Bổ khí, tư âm, liễm hãn:

Đảng sâm 12g, Mạch môn 12g, Ngũ vị tử 8g, sắc uống.

Ích khí kiện tỳ, thẩm thấp chỉ tả:

Đảng sâm 12g, Bạch linh 12g, Bạch truật 12g, Chích cam thảo 12g, Hoài sơn 12g, Bạch biển đậu 10-12g, Liên nhục 10-12g, Ý dĩ 10-12g, Cát cánh 6-8g, Sa nhân 6-8g sắc uống.

Trị thần kinh suy nhược:

Đảng sâm 12g, Mạch môn 12g, Ngũ vị tử 8g. Sắc uống.

Trị hư lao, ho, cơ thể suy nhược:

Đảng sâm 16g, Hoài sơn 12g, Ý dĩ nhân 6g, Cam thảo 2g, Khoản đông hoa 6g, Xa tiền tử 6g. Sắc, chia làm 3 lần uống.

Lưu ý:

Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, tuyệt đối không tự ý bốc thuốc theo thang hướng dẫn. Để biết thêm thông tin cụ thể vui lòng tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng.

Không dùng chung với Lê lô.